21 de Setembro

Cando eu era estudante de EXB, o mestre da materia de Natureza, aprendeunos que a remuda do verán ó outono acontecía un vinte e un de setembro, co equinoccio de outono. Talvez sería por simplificar, xa que logo hoxe sabemos que ben pode ser o vinte e dous ou mesmo o vinte e tres. Pasado o tempo, este día tamén tiña algo de particular na miña familia: era o día de aniversario do meu sogro. Postos a lembrar, nun día coma este naceu o cantante Leonard Cohen, declarouse a Revolución Francesa, proxectouse nos Estados Unidos a primeira película do oeste e produciuse o grandioso terremoto de Taiwán que deixou máis de dous mil mortos e dez mil feridos.

Na miña axenda do traballo, cada día ocupa unha páxina e ven adobiado cunha cita célebre. Desta volta é unha frase de Martin Luther King, que di que Nada se esquece máis amodo que unha ofensa e nada máis rápido que un favor. E iso tráeme á mente, ese lugar poderoso onde reside a memoria, de que o 21 de setembro, é o día mundial do Alzheimer.

Hai uns anos, deixei as miñas impresións sobre o tema nunha novela titulada Memoria contra Alzheimer, contada polo seu protagonista en primeira persoa, no medio e medio dunha partida de xadrez. E nós, nada máis somos que memoria. Que llo dixeran hai moitos anos a aqueles soldados romanos que se negaban a atravesar o noso río. Gústame imaxinar que sabemos diso, non só polos libros de historia. Pensar que moitos limiaos descendamos daqueles soldados que atravesaron o Lethes e por aquí quedaron, contándolle a fazaña a fillos e netos.

Cando non esteamos aquí, seguiremos existindo na memoria daqueles que nos queren. Polo menos namentres teñan memoria. A min dáme medo perder a memoria. Non son quen de me imaxinar diante da miña dona e non saber que é a muller que amei toda a miña vida. Non son quen de imaxinar ter diante o meu fillo e non recoñecelo. Si, teño medo de ollarme no espello sen saber que a imaxe que vexo reflectida é a miña imaxe. Medo de que as persoas que me queren, deiten as súas caricias sobre a miña pel e que eu as sinta como estrañas e alleas. Supoño que, coma min, moita xente ten eses mesmos medos. Esperemos que a ciencia atope unha resposta contra ese medo. Porque non hai medo máis grande que o medo a esquecer. As persoas somos memoria e a memoria é, como o título dun libro de Agustín Fernández Paz, o rastro que deixamos.

Rafael Laso