Contra A luz.

Hai moitos anos, na Antigüidade, o sabio Arquímedes dixo unha frase á que, baixo a miña modesta opinión, seguimos hoxe en día sen facerlle caso: Educade os nenos e non será preciso castigar aos homes.

Acordei dela vendo un magnífico documental (que estupendo xénero este, non todo poden ser películas) de pouco máis dunha hora de duración, sobre esa lacra da sociedade que é a violencia sobre as mulleres. Se ese documental fose de proxección obrigada nos centros de ensino, talvez o soño do antigo científico e matemático nado en Siracusa estaría máis próximo a cumprirse.

O primeiro que impresiona do documental e que os actores non son profesionais (agás un ou dous casos contados) senón homes e mulleres do común. Mulleres anónimas ás que esta obra pon nome, apelidos e cara, mulleres que sufriron a violencia nos seus propios corpos: amas de casa e traballadoras en xeral. Hai tamén unha muller que defende a esas mulleres: unha xuíza. Tamén homes anónimos: un psicólogo, policías expertos en defensa persoal.

Aterran, arrepían os testemuños en primeira persoa desas mulleres valentes. Poñen os pelos de punta coa súa desgarrada voz, as súas bágoas devalando polas fazulas ao lembraren o vivido, o sufrido. Quédome con todos, mais talvez co desa muller obrigada a abortar polo seu marido a base de golpes e que cando abortou, o animal seguiu mallando nela en tanto lle preguntaba por que abortara.

Contrastan eses relatos sobrepostos sobre unha banda sonora de programas baleiros de contido dunha coñecida cadea nacional, programas no que se magnifica o intranscendente, a nimiedade, a nada. Encolle o corazón ver os recunchos baleiros desas casas onde se refuxian as mulleres protagonistas: baños, cociñas, terrazas... namentres na tele dun salón baleiro, mozos e mozas de corpo escultural discuten nun programa para a procura de parella, ou talvez polos seus quince minutos de sona que diría Andy Warhol.

Arrepía a conversa progresiva entre un matrimonio, el o maltratador, ela a maltratada, onde o espíritu posesivo do home lévao á agresión e despois á petición de perdón namentres abraza á muller, a esa muller que imaxino que no fondo xa non se sente súa nin se sente abrazada.

O documental martelábame seguido. Comparábao coas noticias de calquera xornal, mera estatística matemática de mulleres mortas, números. Talvez, no canto de poñer a noticia de cada morte no telexornal de quenda, deberían pór un anaco do magnífico documental Contraaluz, de Teo Manuel Abad, director ademais dun dos programas de máis éxito da TVG. Penso que así teríamos todos diante dos ollos unha realidade verdadeira e non a estatística que só serve para os medios de comunicación.

Gustaríame que o documental tivese unha ampla difusión en salas comerciais, mais sobre todo en centros de ensino, culturais e cívicos. As mulleres que saen nel, meréceno. Pola súa valentía, pola súa forza en saír adiante. Hai dúas mulleres que practican boxeo e saen adestrando, boxeando. Hai unhas imaxes, uns planos dunha delas adestrando nunha terraza baleira que me levaron á marabillosa Million dollar baby do xenial Clint Eastwood. Cada golpe de brazo, cada puñazo ao aire, semella sentirse na conciencia do espectador. Gustaríame que todos os lectores puidesen ver o documental, sentir ese combate de boxeo que, a modo de fío condutor, se amosa sempre de fondo, representado por un ballet que danza entre cordas que semellan o perímetro dun ring real, cordas que atan, que se enredan unicamente nos brazos das bailarinas, facendo unha metáfora exacta da realidade da violencia sobre as mulleres. Que é algo moito máis ca un frío número dunha estatística.

Rafael Laso Lorenzo