Os nenos e a lectura.
Despois de dous anos sen ir, o sábado 26 de marzo puiden ir tomar o polbo na feira da miña vila. Logo de acompañar o meu pai a uns recados, alá fomos os dous a desfrutar dese pequeno pracer, que como calquera outro deses pequenos praceres desta vida, permítenos unha doce sensación de felicidade malia os tempos convulsos que estamos a vivir. Vou confesar ese minúsculo pecado de esquecerme do resto do mundo, en tanto desfrutaba da parola co meu pai e dun xantar que, despois das talladas de polbo acompañadas dunha cunca de viño e o pantrigo, rematou cunha ración dunha excelente carne ó caldeiro. O feito de ver que volve a vida normal, ponlle a un unha raiola de ledicia no corpo. Con sentidiño, aleda saber que a normalidade volve abrirse camiño.
Porén, non é diso do que quería falarlles, senón do sábado seguinte á feira, o dous de abril, día do libro infantil e xuvenil. Se falamos de libros (e dígoo na miña humilde opinión de escritor e tamén na de lector) voulles confesar que non son quen de pórlle etiquetas a literatura ou ós libros. Son capaz de poñerme a ler libros para nenos, adolescentes ou adultos, sen pararme a pensar na franxa de idade para a que o editor ou o escritor pensaron ese libro. Digo isto porque moitas veces cómpre deixar de lado prexuízos e centrarse no verdadeiramente importante, que non é outra cousa que o propio libro en si mesmo. De feito, o libro que veño de rematar hai ben poucos días é unha novela encadrada na literatura xuvenil titulada Los escarabajos vuelan al atardecer, da escritora sueca María Gripe; é unha excelente novela de misterio que leva un feixe de edicións e que engancha ata a derradeira páxina. No vindeiro ano cumpriranse corenta da súa publicación. Mesmamente foi traducida ó galego por Carlos Casares co título Os escaravellos voan á tardiña.
Este día vense celebrando dende o ano 1967, na data de nacemento do danés Hans Christian Andersen, autor de contos como O soldadiño de chumbo ou O parruliño feo, por nomear só dúas obras das moitas que escribiu. A min paréceme un día interesante, porque todo o que sexa potenciar a lectura na rapazada, é un xeito de abrirlles á porta ó coñecemento. Ler é un xeito de soñar esperto, de vivir mundos imposibles, de transportarnos a viaxes imaxinarias. Ler é aprender. Gemma Lluch, profesora da Universidade de Valencia e especialista en temas de lectura e formación literaria para mozos, di que “ler, pensar e sentir son os pilares dunha boa vida”. Cada vez que teño ocasión de falar dalgún libro meu cos estudantes dalgún colexio, dígolle sempre que o agasallo máis prezado para min, foron os libros de Xulio Verne que recibín de meus pais na miña primeira comuñón. Aí naceu o lector que son hoxe e o convencemento de que dentro dun libro sempre hai algo bo.
Por iso, estes días, cando vexo as imaxes na televisión ou escoito falar na radio deses nenos e adultos asasinados en Ucraína de xeito infame polo exército ruso, o desacougo invádeme a alma. Non son quen de entender esa situación, imaxinar eses rapaces que nunca serán felices lendo unha historia. Escápaseme a razón, o entendemento, e dou en cavilar que, talvez, un neno chamado Vladimir Putin nunca foi feliz porque non soubo descubrir a felicidade que millóns de nenos e nenas atopan entre as páxinas dos libros. Quizais porque nunca leu, quizais porque como dicía o raposo na novela O principiño, só se ve ben co corazón, o esencial é invisible para os ollos. Dáme moito que pensar que o hoxe adulto Putin non sexa quen de ver o que está acontecendo en Ucraína... Daquela, poida ser que non teña corazón.
Rafael Laso