Os tempos, que nos foron mudando.

Os tempos, que nos foron mudando.

Houbo un tempo en que só eramos rapaces, nenos e nenas despreocupados polo devalar do tempo, porque pensabamos que o tiñamos todo para nós. Bendita inocencia. Por iso, para lembrar aqueles tempos pasados que non sei se foron mellores, algúns daqueles nenos e nenas que neste ano cumprimos os cincuenta, decidimos xuntarnos para vernos de novo despois de tantos anos. E ningún lugar mellor que a nosa vila, sempre presente en nós malia que moitos esteamos fóra. Percorrer as rúas que moitos anos atrás percorriamos rebuldando, agora parando aquí e acolá a carón dos viños e tapas do noso barrio d’abaixo. As historias e as lembranzas foron xurdindo e continuaron despois no Langrina, onde disfrutamos dos saberes culinarios de Sonia e Miguel en forma de cea.

Camiño da casa, fun pensando en todas esas cousas que o paso do tempo fixo que fósemos deixando atrás.

Parafraseando ao xenio Dylan, que escribía The times they are a’changin, os tempos están mudando. Deixamos a nenez, a puberdade e maila mocedade. Agora peinamos canas, lucimos calvas espidas. Fomos, co paso dos anos, acadando cousas. A medida que nos facemos vellos, imos botando a ollada cara atrás. Coma o vello Dylan no seu I was young when I left home... si, eramos novos cando deixamos o fogar. Hoxe temos o noso propio, a carón da nosa parella e dos nosos fillos. Porén, nel sempre queda un recuncho para aquelas lembranzas que nunca esmorecen, aquelas máis afastadas no tempo, que adoitan chegar ata a nosa nenez.

E a min, esas lembranzas lévanme nun soño ata aqueles anos na Limia, na miña vila de Xinzo. Acordo dos meus primeiros anos de escola, aquel vedraño edificio da Escola Nacional Graduada Mixta que hoxe xa non existe, ocupado o seu lugar por unha praza, cun aparcamento soterrado e a Casa da Cultura, onde un reloxo dixital conta o tempo do revés, marca nos seus díxitos os días que restan para o vindeiro entroido. E o meu reloxo da memoria, tamén vira cara atrás. Creo que o contei na miña novela O trasmundo de Antioquía. Falaba de don Francisco Casares Dacal, o meu primeiro mestre, para todo o mundo don Paco. As poucas veces que nos castigaba sen recreo, escapabamos polas fiestras ao xardín do patio. Velaí as vantaxes de que a aula estivese no baixo do edificio. Medramos un ano. E como mostra desa mudanza, ascendemos ao segundo sobrado do edificio da escola. Alí, agardaban por nós unha nova aula e unha nova mestra, dona Basilisa. Seguiamos os compañeiros de sempre. Eran tempos de moito aprender, de descubrir maravillas no mundo, de abrir os nosos ollos pouco e pouco. Mais eran tamén tempos de xoldra, de rebuldar, de xogos.

Os xogos... as bólas, lanzar o peón coa baraza (os limiaos dicimos peón, non buxaina), os santos, o truco. E un ano novo, outro máis, daquela desexabamos que o tempo pasase, para ser coma os maiores. Os maiores eran o noso referente, o noso espello. Alí estaba dona Beatriz. Terceiro de EXB. E toda a rapazallada do ano anterior. Os de sempre, naquel universo da escola, co seu xardín dianteiro cheo de roseiras que florecían cando lle tocaba; co seu patio traseiro, campo de xogos separado por un muro de pedra dunha finca que coidaba o señor Maragón, o da taberna, sempre co seu traxe de pana. Ese foi o derradeiro ano na vella escola. Para o seguinte xa estaban o Rosalía Castro (na Seara) e o Sergio Mascareñas (indo cara a Baronzás). E aquí, os novos mestres, dona Olga, os dous don Pepe. Si, o Carballal, en cuarto curso e o Gude, en quinto. E xa máis compañeiros novos, máis rapaces e rapazas que baixaban á vila no autobús escolar dende as aldeas lindantes. Dylan desta volta non ten razón co seu Long and wasted years. Non, non foron longos e malgastados anos aqueles. Todo o contrario. Foron, talvez os mellores anos das nosas vidas. Eses que nunca esqueceremos malia estares lonxe da terra que nos viu nacer. Eses que nos fan sentir que non está escuro aínda, como din os versos de Not dark yet do vello Bob, que non anoiteceu de todo, que aínda acordamos e temos memoria.

Rafael Laso Lorenzo