Do Limia e do Lima.

Pasei uns días de vacacións coa familia na outra banda da raia, en Portugal. Unha terra que teño en moi alta estima, non só porque me gusta moito senón tamén porque parte das miñas raíces afúndense no país veciño, por mor dun bisavó materno de profesión canteiro, o cal, por esas cousas do amor, acabou nas terras da Limia. Terras que me viron nacer unha xa ben entrada noite de invernía, nun cuarto dunha das vivendas das casas baratas a carón do parque do Pombal. Anos despois, o meu avó Manuel, o Manatas, fillo daquel portugués namorado dunha galega, fixo casa a carón do parque. Xa vello, sentaba nunha cadeira metálica de cor azul, cun par de coxíns tecidos en la pola miña avoa a golpe de ganchillo nunha mestura de cores variados. A mesma cadeira na que eu, hoxe, tantos anos despois, pero restaurada e pintada de marrón, sento diante do computador para poñerme a escribir estes artigos. Alí sentado, o avó contemplaba o mundo, o seu mundo: as árbores do parque, os paxaros: xirotos, xílgaros, paporrubios, verderoles, pegas. Dicía John Lennon que “a vida e iso que pasa namentres estamos a facer outros plans”. Non creo que o meu avó fixera outros plans, pois talvez xa completara o todos os que tiña que facer. Mais ben, miraba a vida pasar, en tanto polo seu maxín pasaban, fuxidías coma un lóstrego, as lembranzas da súa vida en Cuba ou os paxaros todos do parque.

En Ponte da Barca, paseando por un parque a carón do Lima (nome que os veciños lle dan ó noso Limia) o meu fillo comentoume a gran diferencia co río, o mesmo río Limia, na miña vila de Xinzo, onde a penas leva auga. Certamente abraiado pola suxestión do rapaz, coidei que tiña a razón toda pois, deténdose un a pensalo, o río non semellaba o mesmo. Devagar, encamiñando os meus pasos polo pequeno xardín atopei o monólito dos poetas, onde Frei Agostinho da Cruz (de nome real Agostinho Pimenta), príncipe dos poetas místicos portugueses, dicía “nascí junto do Lima saudoso / donde nunca jamais falta verdura / lévou-me sem saber minha ventura / que fosse ou que não fosse venturoso” e o seu irmán Diogo Bernardes, príncipe dos poetas líricos lusos, contaba que “as napelas do val de Vez e Lima / cuido que dem ouvidos a meu canto / não desprezando a minha agreste rima”.

Despois de cear, nun pequeno paseo pola anoitecida e a carón das beiras do antigo Leteo, a vella ponte de pedra ollábase presumida nas augas do río, do meu río. Estas, fachendosas, sabéndose cantadas nos poemas de Manuel Parada e de Diogo Bernardes que decoraban as paredes do hotel, namoradas das pedras que abrazaban “nun terno abraço sem fim / diz ao beijá-la / na voz quente dum queixume: / Barca, não tenhas ciúme / da ponte me querer assim!. A quilómetros de distancia, río arriba, talvez algunha ra croase xa para rachar o silencio da chaira limiá.

Rafael Laso Lorenzo